00:00:00

Ինչից արժե վախենալ 2019 թ.-ին. The Guardian-ի տնտեսագետի դիտարկումները

03:02, 04 հունվար 2019 Տնտեսություն

Համարեք դա զուգադիպություն, եթե ցանկանում եք, բայց 9-ով ավարտվող տարիները սովորաբար հագեցած են իրադարձություններով, գրում է The Guardian-ի տնտեսական սյունակի խմբագիր Լարի Էլիոթն իր «Ինչից պետք է զգուշանալ 2019-ին․ ավերածություններ եւ շատ խավար» հոդվածում: Այնուհետեւ նա բերում է մի շարք բավականին վառ օրինակներ`1789թ.-ի Ֆրանսիական հեղափոխությունը, 1819թ․-ի. Մանչեստրյան կոտորածը, Արեւմուտքի մտավախությունները բոլշեւիզմի տարածման հարցում՝ ուղիղ 1 դար անց, 1939թ․-ին սկսած Երկրորդ աշխարհամարտը, 1979 թ.-ի Իրանական հեղափոխությունը, Մարգարետ Թեթչերի հայտնվելը և այլն։ Նրա խոսքերով, ինչպես 2008-2009 թվականներին, ամբողջ աշխարհի ուշադրությունն այժմ էլ կենտրոնացած է Միացյալ Նահանգների վրա: Աշխարհի խոշորագույն տնտեսությունն ունեցող երկիրն իրեն ցույց տվեց իր ամբողջ շուքով՝ մի կողմից` ցուցադրելով կայուն աճ, իսկ մյուս կողմից՝ նման մակարդակի գործազրկություն, որ չէին տեսել մոտ կես դար: Միեւնույն ժամանակ, ըստ փորձագետի, այս իրավիճակը երկար չի տեւի: Իրավիճակի խթանումը սկսվել է դեռեւս անցյալ տարի ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի կողմից, որը հարկերը նվազեցրել է, սակայն առավել ազատ հարկային քաղաքականության ազդեցությունը սկսում է թուլանալ: Ավելին, ԱՄՆ Կենտրոնական բանկն աստիճանաբար բարձրացրել է տոկոսադրույքները՝ որոշակի վախի պատճառով, որ հարկերի կրճատումը կհանգեցնի տնտեսության «գերտաքացմանը»: Բացի այդ, ԱՄՆ Կենտրոնական բանկը սկսել է պարտատոմսերի գնման ծրագրի փոփոխման գործընթացը, որը 2008թ-ից ի վեր նա օգտագործում էր տնտեսական աճի խթանման համար: Քանակական մեղմացումը փոխարինվեց քանակական խստացմամբ, իսկ այն ընթացքում, երբ քանակական մեղմացումը նպաստեց  ակտիվների գնային բումին, քանակական խստացումը կատարեց ճիշտ հակառակ գործառույթը: Պարբերականի խմբագրի խոսքերով,  նախորդ շաբաթ Դոու Ջոնս արդյունաբերական ինդեքսի  աճը 1000 կետով տպավորիչ էր, սակայն ուղեկցվում էր երկամսյա ժամկետով, որի ընթացքում աշխարհի առաջատար ֆոնդային շուկաներում լիարժեք անկում էր գրանցվել: Իրավիճակը չի բարելավում նաեւ այն փաստը, որ 2018 թվականից ի վեր աշխարհը փաստացի մտել է լիարժեք ձեւաչափով առեւտրային պատերազմի մեջ: Տնտեսագետի կարծիքով, ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը կատարել է իր խոստումները: Իհարկե, Կանադայի, Մեքսիկայի եւ Գերմանիայի հետ բախումներ տեղի ունեցան, սակայն Սպիտակ տունը Չինաստան ուղարկեց իր «կրակե ուժը»: Էլիոթը կարծում է, որ 2019 թվականի առաջին երկու ամիսները չափազանց կարեւոր են լինելու: Թրամփը եւ Չինաստանի նախագահ Սի Ցզինին դեկտեմբերին Բուենոս Այրեսում G-20 գագաթնաժողովում գործարք կնքեցին, համաձայն որի՝ կողմերը պայմանավորվել են ջանքեր գործադրել նոր առեւտրային համաձայնագիր կնքելու ուղղությամբ, հակառակ դեպքում իննսունօրյա ժամկետի ավարտից հետո ամերիկյան պետության ղեկավարը Չինաստանի ապրանքների վրա կբարձրացնի մաքսատուրքը՝ 10% -ից մինչեւ 25%: «Եթե Թրամփը գտնի, որ Չինաստանը դրա համար բավարար բան չի արել, ապա առեւտրային պատերազմը կվերսկսվի»,- գրում է տնտեսագետը: Ըստ Էլիոթի, Չինաստանի ղեկավարը կցանկանար խուսափել նման ելքից, եթե դա ընդհանրապես հնարավոր է: «Չինական տնտեսությունն ընդլայնվում է ավելի դանդաղ, քան նախկինում էր՝ չնայած հայտարարում է  շատ ավելի արագ աճի ապահովման մասին, քան Արեւմուտքում», - գրում է խմբագիրը: Փորձագետը չի անտեսում նաեւ «Մեծ եռյակում» ներգրավված երրորդ ֆիգուրին`ԵՄ-ին, որն այսօր կանգնած է ինչպես տնտեսական, այնպես էլ քաղաքական մարտահրավերների առջեւ: Տնտեսության աճի տեմպերը դանդաղում են, եւ առկա են վախեր, որ արժութային միության ճարտարապետության խոցելի կետերը չեն շտկվել վերջին ճգնաժամից հետո: Ֆրանսիայում «դեղին բաճկոնների» բողոքի գործողությունները, Իտալիայում իշխանության է գալիս պոպուլիստական ​​կառավարություն, Բրեքսիտը, այս ամենը խորը տնտեսական ճգնաժամի քաղաքական դրսեւորում է, որը տարիների ընթացքում թույլ տնտեսական աճի, «լճացած» աշխատավարձերի եւ անհավասարության ավելացման արդյունք է: Նրա կարծիքով, ԵՄ-ից Մեծ Բրիտանիայի քաոսային ելքը վտանգով է հղի ոչ միայն Մեծ Բրիտանիայի, այլ նաեւ եվրագոտու եւ համաշխարհային տնտեսության համար ընդհանրապես: Ֆոնդային շուկայի փլուզումը, առեւտրային պատերազմը, ԱՄՆ-ի տոկոսադրույքների աճը, որը կհանգեցնի զարգացող երկրներում ճգնաժամի, նավթային ճգնաժամը, որը ծագում է Իրանում կամ Սաուդյան Արաբիայում քաղաքական հեղաշրջման արդյունքում, ահա այն բոլոր կետերը, որոնցից պետք է զգուշանալ 2019 թ.-ին։ Միեւնույն ժամանակ, Էլիոթը մատնանշում է եւս երեք հավանական սցենարներ, որոնք կարող են տեղի ունենալ 2019թ.-ին՝ Ռուսաստանի եւ Արեւմուտքի միջեւ հարաբերությունների հետագա վատթարացումը, լայնածավալ կիբերհարձակում, որի արդյունքում կփակվեն աշխարհի ֆինանսական շուկաները, եւ կլիմայական փոփոխություններով պայմանավորված արտակարգ եղանակային իրադարձություններով հարուստ տարի։

Լրահոս

Արխիվ

March 2017
Երկ ԵրքՉոր Հնգ Ուրբ Շաբ Կիր