Միացյալ Նահանգները ներկայումս մտադիր չէ մեծացնել իր ռազմական ներկայությունը Գրենլանդիայում, հինգշաբթի ասել է Կոպենհագենում ԱՄՆ դեսպանատունը այն բանից հետո, երբ նորընտիր նախագահ Դոնալդ Թրամփը կրկին հայտարարել է արկտիկական հսկայական կղզին ձեռք բերելու հարցում իր հետաքրքրվածության մասին՝ հայտնում է Reuters-ը։
Թրամփը, որ նախագահի պաշտոնը կստանձնի հունվարի 20-ին, այս շաբաթ ասել է, որ ռազմավարական նշանակություն ունեցող կղզու վերահսկողությունը ԱՄՆ-ի կողմից «բացարձակ անհրաժեշտություն» է, և չի բացառել, որ դա իրագործելու համար կօգտագործի ռազմական կամ տնտեսական միջոցներ, ինչպիսիք են Դանիայի նկատմամբ մաքսատուրքերը։
Գրենլանդիան՝ աշխարհի ամենամեծ կղզին, դարեր շարունակ վերահսկվում է Դանիայի կողմից, թեև նրա 57000 բնակչությունն այժմ ինքնուրույն է տնօրինում իր ներքին գործերը։
«Ներկայումս Գրենլանդիայում Միացյալ Նահանգների ռազմական ներկայությունն ավելացնելու ծրագրեր չունի», - Reuters-ին հայտնել են մամուլի ծառայությունից: «Մենք կշարունակենք սերտորեն համագործակցել Կոպենհագենի և Նուուկի (Գրենլանդիայի մայրաքաղաք) հետ՝ ապահովելու, որ ցանկացած առաջարկ բավարարի մեր ընդհանուր անվտանգության կարիքները»:
ԱՄՆ զինվորականները մշտական ներկայություն ունեն Գրենլանդիայի հյուսիս-արևմուտքում գտնվող Պիտուֆֆիկ ավիաբազայում: Գրենլանդիան չափազանց կարևոր է ԱՄՆ զինված ուժերի և նրա՝ բալիստիկ հրթիռների մասին վաղ նախազգուշացման համակարգի համար, քանի որ կղզիով է անցնում Եվրոպայից Հյուսիսային Ամերիկա ամենակարճ ճանապարհը:
«Կարծում եմ, ամերիկացիները բավականին մտահոգված են, որ Ռուսաստանը կարող է իրականում սկսել կամ նախաձեռնել մեծ հարձակում Միացյալ Նահանգների դեմ, և դա կարող է անել ռուսական կողմը», - Reuters-ին ասել է Nordic Defense Analysis-ի վերլուծաբան Յենս Վենզելը: «Գրենլանդիան իրական վերահսկողություն չունի օդային տարածքի վրա, այն հիմնականում անվճար է բոլորի համար»:
ՆԱՏՕ-ին Դանիայի անդամակցության շնորհիվ Գրենլանդիայի վրա արդեն տարածվում են ԱՄՆ անվտանգության երաշխիքները։ Թեև նախկին գաղութն այժմ հիմնականում ինքնավար է Դանիայի Թագավորության կազմում, անվտանգության և արտաքին քաղաքականության հարցերով դեռևս զբաղվում է Կոպենհագենը:
Դանիայի վարչապետ Մետե Ֆրեդերիկսենն այս շաբաթ ասել է, որ չի կարող պատկերացնել, որ Միացյալ Նահանգները կդիմի ռազմական միջամտության Գրենլանդիայում և հավելել է, որ գրենլանդացիները պետք է իրենք որոշեն, թե ինչ են ուզում:
Ֆրեդերիկսենը հինգշաբթի օրը՝ ժամը 18:30-ին, Դանիայի քաղաքական կուսակցությունների առաջնորդներին հրավիրել է հանդիպման՝ Թրամփի նոր հետաքրքրության մասին ճեպազրույցի հարցով: 2019 թվականին նա մերժել է Գրենլանդիան գնելու Թրամփի առաջարկը։ Ֆրեդերիկսենը չորեքշաբթի օրը Կոպենհագենում բանակցություններ է վարել Գրենլանդիայի ղեկավար Մութե Էգեդեի հետ։ Էգեդեն հանդես է գալիս իր հայրենիքի անկախության օգտին և ասում է, որ այն չի վաճառվում։