Արդարադատության միջազգային դատարանի ընդունած որոշումը Լաչինի միջանցքի ապաշրջափակման վերաբերյալ իրավաբանորեն պարտադիր ուժ ունի՝ համաձայն ՄԱԿ-ի կանոնադրության, նաև դատարանի կանոնադրության։ Այս մասին ԱԺ պետական-իրավական հարցերի հանձնաժողովի նիստում ասաց միջազգային իրավական հարցերով ՀՀ ներկայացուցիչ Եղիշե Կիրակոսյանը։
«Նախագծով ամրագրվում է, որ միջպետական հայցը ԵԴ ներկայացվի կառավարության որոշման հիման վրա, իսկ միջանկյալ միջոցի ներկայացման հայցի լիազորությունը տրվի Միջազգային իրավական հարցերով ներկայացուցչին, քանի որ նման պահանջները բխում են հրատապ իրավիճակներից, իսկ կառավարության որոշման ընդունումը կարող է ժամանակատար գործընթաց լինել»,-ասաց նա՝ ներկայացնելով «Միջազգային իրավական հարցերով ներկայացուցչի մասին» օրենքում լրացումներ և փոփոխություն կատարելու մասին օրինագիծը:
Նշելով, որ ներկա կարգավորումներով Միջազգային իրավական հարցերով ներկայացուցիչը ԵԴ ներկայացնում է միջանկյալ միջոց կիրառելու պահանջ՝ հիմնվելով եվրոպական կանոնների վրա, որոնք հանդիսանում են նաև հիմք ԵԴ-ում ՀՀ ներկայացուցչության լիազորությունները մեկնաբանելիս՝ Եղիշե Կիրակոսյանը նշեց, որ նախագծով առաջարկվում է այդ լիազրություններնն ամրագրել ՀՀ-ի համապատասխան օրենքում:
Երկրորդ փոփոխության ներկայացման շրջաանակներում Կիրակոսյանը հայտնեց, որ արբիտրաժային վարույթների շրջանակներում կամ օտարերկրյա դատարաններում քննվող դատական վեճերում, որտեղ ՀՀ-ն ներգրավված է հայցվորի կամ պատասխանողի կարգավիճակում, հնրարավոր է դպեքեր, որ ՀՀ-ն բանակցի վեճը հաշտության ճանապարհով լուծելու ուղղությամբ:
Նրա ներկայացմամբ՝ նախագծով առաջարկվում է նման հաշտության համաձայնագրերը ներկայացնել կառավարության հաստատմանը:
«Բավականին բարդ վեճեր կարող են լինել, և կառավարությանը նման լիազորություն տալն արդարացված է, քանի որ նման հաշտության համաձայնագրերը կարող են վերաբերել կառավարության գործունեության բազմաթիվ ոլորտներին միաժամանակ»,-ասաց Կիրակոսյանը:
Նախագծով նաև առաջարկվում է Եվրոպական դատարանի Վճիռների կատարման վարչություն, ԵԴ և Արբիտրաժային կենտրոններ ՀՀ-ից իրավաբան գործուղելու լիազորությունը տալ վարչապետին, քանի որ Միջազգային իրավական հարցերով ներկայացուցչի գրասենյակը ներառված է ՀՀ վարչապետի աշխատակազմում:
«Հայաստան» խմբակցության քարտուղար Արծվիկ Մինասյանը հարցրեց, թե ՀՀ-ն ի՞նչ է անում, որպեսզի Լաչինի միջանցքը բացելու Միջազգային դատարանի որոշման՝ Ադրբեջանի կողմից չկատարման հարցը քննարկվի ՄԱԿ ԱԺ նիստում:
«Արդարադատության միջազգային դատարանի ընդունած որոշումը Լաչինի միջանցքի ապաշրջափակման վերաբերյալ, համաձայն ՄԱԿ-ի կոնոնադրության, իրավական պարտադիր ուժ ունի ՄԱԿ-ի և Միջազգային դատարանի կոնանդրության համաձայն և պարտադիր պետք է կատարվի Ադրբեջանի կողմից:
«Մենք, ցավոք, առերեսվում ենք իրականության հետ, որ Ադրբեջանն առհասարակ անտեսում է որոշումը։ Ոչ միայն անտեսում է, այլ ամենաբարձր պաշտոնական մակարդակից մինչև ցածր պաշտոնական մակարդակներում փորձում է նաև աղավաղել որոշման բովանդակությունը: Դա նաև վերջերս արտահայտվել էր Ադրբեջանի ԱԳ նախարարի նամակում, որն ուղղված է ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարին, որին, ի պատասխան, նամակ է ներկայացվել նաև մեր նախարարի կողմից»,- ասաց Կիրակոսյանը:
Նա տեղեկացրեց, որ միջանկյալ որոշումների չկատարման հարցը ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդ ներկայացնելու այլ երկրների փորձերն հաջողություն չեն ունեցել, քանի որ դրանք հիմնականում վերաբերել են ԱԽ մշտական անդամներից որևէ մեկին և վերջինս կիրառել է վետոյի իր իրավունքը:
«Մեր պարագայում անհրաժեշտ է աշխատել այդ ուղղությամբ, ես գիտեմ, որ ԱԳ նախարարության մեր գործընկերներն արդեն աշխատում են այդ ուղղությամբ»,-ասաց Միջազգային իրավական հարցերով ներկայացուցիչը և պարզաբանեց, որ ՄԱԿ ԱԽ-ում Լաչինի հարցը կարող է դիտարկվել երկու դեպում՝ ՄԱԿ կանոնադրության 94 հոդվածով և 7-րդ գլուխի՝ միջազգային խաղաղության և անվտանգության ապահովման լիազորությունների իրականացման շրջանակներում, քանի որ Լաչինի միջանցքի փակ մնալը միջազգային խաղաղության և անվտանգության ռիսկեր է առաջացնում:
