Արյան բնութագրերը պարզելու համար կատարվում են իզոսերոլոգիական հետազոտություններ, որոնք բաժանվում են երկու կատեգորիայի.
Պարտադիր - առանց դրանց անհնար է արյան փոխներարկում իրականացնել: Դրանք ներառում են՝ արյան խմբի և Rh պատկանելության որոշումը, խմբի համատեղելիությունը, ստացողի և դոնորի Rh համատեղելիությունը:
Ընտրովի - իրականացվում է միայն կասկածելի դեպքերում (հակիգեններ, Rh հակամարմիններ):
Արյան խմբի որոշում
Արյան խումբը ներկայացնում է կարմիր արյան բջիջների հակագենային բնութագրերը: Այն որոշվում է սպիտակուցների և ածխաջրերի խմբերի նույնականացման միջոցով, բնութագրում է էրիթրոցիտների անտիգենների համակարգերը։ Լոկուսներն իրենց հերթին պարունակում են տարբեր թվով գեներ A, B և 0: Արյան պլազման կարող է պարունակել ագլյուտինիններ α և β, իսկ էրիթրոցիտները ագլյուտինոգեններ A և B:
Մասնագետները նշել են արյան խմբի և որոշ հիվանդությունների զարգացման միջև փոխհարաբերության օրինակներ. արյան առաջին խումբ ունեցող մարդկանց մոտ շիզոֆրենիայի զարգացման հավանականությունը շատ ավելի քիչ է, բայց սա պարզապես գործոն է, որը թույլ է տալիս դատել հիվանդությունների նկատմամբ զգայունության մասին:
Առաջին և չորրորդ արյան խմբեր ունեցող մարդկանց մոտ կարիեսը շատ ավելի հազվադեպ է զարգանում։ Արյան այս խմբերով մարդիկ գեների կրողներ են և ավելի հակված են այս հիվանդության զարգացմանը: Արյան երկրորդ խումբ ունեցող մարդկանց մոտ կարիեսը արագորեն է զարգանում։
Չորրորդ խումբ ունեցող մարդիկ, ի տարբերություն առաջինի, դիմացկուն են պեպտիկ խոցի առաջացման հանդեպ։
Արյան երկրորդ խմբին բնորոշ են գաստրիտների դրսևորումները և քարերի ձևավորումը, իսկ երրորդ խմբին` հաստ աղիքի ուռուցքները։
Արյան առաջին խումբ ունեցող մարդիկ ավելի հավանական է, որ հիվանդանան գրիպով, տառապեն մաշկային հիվանդություններից և հակված լինեն երիկամներում քարերի առաջացմանը։
Արյան չորրորդ խումբ ունեցող մարդկանց մոտ շատ հաճախ են հանդիպում փսիխոզներով և նևրոզներով հիվանդներ, բայց միևնույն ժամանակ այդ մարդիկ ավելի քիչ են ենթարկվում թոքերի հիվանդություններին։
Արյան երկրորդ խումբ ունեցող անձինք հակված են սուր լեյկեմիայի, վահանաձև գեղձի հիվանդությունների, սրտամկանի ինֆարկտի և ռևմատիզմի։
Հակախմբային հակամարմինների որոշում
Հղիության ընթացքում կանայք կարող են արտազատել հակախմբային հակամարմիններ: Դա տեղի է ունենում, եթե երեխայի արյան խումբը չի համապատասխանում մոր արյան խմբին: Ուսումնասիրությունն անցկացվում է դատարկ ստամոքսի առկայությամբ՝ չորս ժամ ոչինչ չուտելուց հետո։
Հակառեզուսի հակամարմինների որոշում
Հղիության տարբեր փուլերում կարող են առաջանալ հակառեզուսի հակամարմիններ: Նրանք ոչնչացնում են պտղի կարմիր արյան բջիջները, քանի որ կա մոր և երեխայի արյան միջև Rh կոնֆլիկտ: Հաճախ այդ հակամարմինների ամենաակտիվ մատակարարումը տեղի է ունենում ծննդաբերության ժամանակ, իսկ հետո դրսևորվում է հեմոլիտիկ հիվանդության՝ դեղնախտի տեսքով։
Ռեզուս - պատկանելություն
Rh գործոնի սահմանումը սպիտակուցի առկայությունը կամ բացակայությունն է, որը գտնվում է կարմիր արյան բջիջների մակերեսին: Եթե առկա է, ապա Rh գործոնը դրական է, իսկ եթե ոչ, ապա բացասական է։
Ամուսինների և պտղի արյան համատեղելիությունը
Ամուսինների համատեղելիությունը որոշելիս ամենամեծ նշանակությունը ոչ թե ինքնին արյան խումբն է, այլ Rh գործոնը: Ավելի լավ է, որ երկուսն էլ նույնն ունենան։ Այդ դեպքում բեղմնավորման և հղիության ընթացքում խնդիրներ չեն լինի:
Անհամատեղելիության պատճառով կինը կարող է խնդիրներ ունենալ հղիանալու կամ պտուղը հաջողությամբ կրելու հետ: Մինչ բեղմնավորումը ամուսինները պետք է թեստեր անցնեն, իսկ անհամատեղելիության դեպքում՝ հատուկ թերապիա։
Հնարավոր է նաև արյան խմբի անհամատեղելիություն պտղի և մոր միջև, բայց դա հազվադեպ երևույթ է:
«ԿՅԱՆՔԻ ՈՐԱԿ» բաժնի գործընկեր՝ «ԴԵՐԺԱՎԱ-Ս» ընկերություն
